تعیین گروه های سازگاری رویشی نژادهای fusarium oxysporum f.sp. melonis و مدیریت بیماری در ایران

خربزه یکی از محصولات مهم جالیزی در ایران می باشد. بیماری های زیادی باعث کاهش محصول یا از بین رفتن این گیاه می شوند. یکی از بیماری های مهم این محصول، بیماری پژمردگی فوزاریومی خربزه می باشد که توسط (fom) fusarium oxysporum f.sp. melonis ایجاد می گردد. در این تحقیق به منظور شناخت ساختار جمعیتی fom، گروه های سازگار رویشی vegetative compatibility groups (vcgs) و نژادهای 48 جدایه از بیمارگر fom که از مناطق مختلف ایران جمع آوری شده بودند تعیین گردید. کارایی ترکیب تریانوم-پی (trianum-p) در کنترل بیولوژیکی بیمارگر و نیز امکان پیوند ارقام حساس خربزه بر روی پایه-های غیر میزبان مورد بررسی قرار گرفت. گروه های سازگار رویشی جدایه ها با استفاده از جهش یافتگان nit روی محیط حاوی کلرات تولید شده بودند تعیین گردید. گروه فنوتیپی جهش یافتگان، بر اساس نحوه رشد پرگنه آن ها روی منابع مختلف نیتروژن تعیین شد. از 91 جهش یافته nit 45/49 درصد متعلق به کلاس فنوتیپی nit 1، 17/24 درصد به کلاس فنوتیپی nit 3 و 88/20 درصد در کلاس فنوتیپی nit m قرار گرفتند. مقدار 5/5 درصد از جهش یافتگان nit در هیچ کلاس فنوتیپی قرار نگرفتند. به منظور تعیین گروه های سازگار رویشی، هر یک از جهش یافتگان با جهش یافتگان جدایه های استاندارد 0130-0136، روی محیط حداقل تلاقی داده شدند. جدایه ها در سه گروه سازگار رویشی 0130، 131 و 134 قرار گرفتند. بیشترین فراوانی جدایه ها مربوط به گروه سازگاری رویشی 134 و در گروه 131 کمترین تعداد جدایه ها قرار گرفت. ارتباطی بین نژاد و پراکنش جغرافیایی و نوع میزبانی که قارچ از آن جدا شده بود با vcg جدایه ها وجود نداشت. اثر آنتاگونیستی تریانوم-پی روی سه جدایهrace-1 ،race-1,2 و 479 قارچ fom مورد ارزیابی قرار گرفت. مکانیسم های آنتاگونیستی مختلف نظیر مایکوپارازیتیسم، قدرت رقابت تغذیه ای، قدرت کلونیزاسیون، تأثیر متابولیت های ترشحی خارج سلولی فرار و غیر فرار تریانوم-پی روی جدایه های این بیمارگر در محیط کشت pda مورد آزمایش قرار گرفت. مطالعات میکروسکوپی و ماکروسکوپی نشان داد که این ترکیب روی هر سه جدایه fom از طریق رفتارهای مایکوپارازیتیسم باعث اختلال رشد و بد شکلی ریسه شده است. این ترکیب در روش های کشت متقابل، ترکیبات غیر فرار و فرار نیز رشد عامل بیماری را به ترتیب به میزان 55/66، 61/34 و 85/32 درصد کاهش داد. در ارزیابی تأثیر ماده بیولوژیک تریانوم-پی روی نژادهای fom از سه روش افزودن سوسپانسیون تریانوم-پی به خاک، تیمار بذری به صورت پوشش بذر و ریشه گیاهچه استفاده گردید. این آزمایش به صورت تجزیه واریانس یک طرفه در پایه طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار برای هر تیمار در گلخانه انجام شد. کمترین شدت آلودگی 77/2 درصد بود. در آزمون افزودن تریانوم-پی به خاک در گلدان های آلوده شده با نژادهای 1 و 1,2، درصد گیاهان سالم به ترتیب 67/66 و 12/61 درصد در مقایسه با شاهد آلوده صفر درصد بود (p<0.05). در آزمون تیمار بذر با سوسپانسیون آنتاگونیست، درصد گیاهان سالم در تیمارهای مایه زنی شده با نژادهای 1 و 1,2 به ترتیب 45/69 و 89/63 بود. در آزمون تیمار ریشه گیاهچه که ریشه نشاگیاهچه ها با سوسپانسیون تریانوم-پی تیمار شده بودند در حضور نژادهای 1 و 1,2 بیمارگر 23/72 و 67/66 درصد از گیاهان بدون آلودگی باقی ماندند. در این مطالعه، اثرات پیوند یک رقم محلی خربزه بر روی کدوی تجاری t-101، در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. پس از کشت پایه و پیوندک در گلدان های محتوی خاک آلوده شده، پیوند به صورت حفره ای رأسی انجام شد. مشخص شد که پایه کدو، نسبت به این بیماری مقاوم است و پیوند ارقام محلی خربزه بر روی پایه های کدو می تواند برای کنترل پژمردگی فوزاریومی مورد استفاده قرار گیرد.